Veelgestelde vragen zzp'ers schijnzelfstandigheid

Wij hebben voor u de veelgestelde vragen over schijnzelfstandigheid op een rijtje gezet.

Wat betekent schijnzelfstandigheid voor mij als zzp'er?

Schijnzelfstandigheid betekent dat u als zzp'er onterecht als zelfstandig ondernemer wordt gezien, terwijl u eigenlijk als werknemer werkt. Dit kan gevolgen hebben voor uw rechten op sociale zekerheid, zoals pensioen, werkloosheidsuitkering en arbeidsongeschiktheidsuitkering. Het is belangrijk om uw werkrelaties goed te bekijken en aan te passen als dat nodig is. 

Wat zijn de voorwaarden voor zelfstandig ondernemerschap, hoe kan ik bewijzen dat ik een echte zelfstandige ben?

De feiten en omstandigheden bepalen of sprake is van zelfstandigheid, of niet. Voorwaarden hiervoor zijn bijvoorbeeld:

  • De zzp’er bepaalt zelf hoe het werk wordt uitgevoerd en wat de werktijden zijn, niet de opdrachtgever.
  • Het gaat om een opdracht van kortere duur of een beperkt aantal uren per week.
  • De zzp’er voert geen werkzaamheden uit die ook door werknemers worden gedaan binnen de organisatie.
  • De zzp’er heeft specifieke kennis en ervaring die niet aanwezig is binnen de organisatie.
  • De zzp’er heeft de vrijheid om zich te laten vervangen en kan dat in de praktijk ook doen.
  • De zzp’er wordt op factuurbasis per uur of per opdracht betaald. Wanneer per uur wordt betaald, worden alleen de echt gewerkte uren betaald. Bij ziekte ontvangt de zzp’er niets.
  • De vergoeding voor het werk ligt duidelijk hoger dan wat binnen de sector normaal gesproken aan werknemers wordt betaald.
  • De zzp’er draagt ondernemersrisico en doet eigen investeringen voor het werk. Bijvoorbeeld omdat hij/zij zelf de materialen of apparaten voor het werk moet kopen.
  • De zzp’er gedraagt zich naar buiten toe als ondernemer. Bijvoorbeeld doordat hij/zij actief een website beheert en ook andere klussen uitvoert.

Overleg met een juridisch adviseur kan helpen om zeker te zijn van de juiste kwalificatie van arbeidsrelaties. Hulpmiddelen van de overheid zijn bijvoorbeeld: 

Wat betekent het strenger controleren op schijnzelfstandigheid voor mij als ZZP'er?

Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst weer controleren of zzp'ers echt zelfstandig zijn of eigenlijk als werknemers werken. Dit is onderdeel van de Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (Wet DBA). Als blijkt dat u eigenlijk als werknemer werkt, moet uw werkgever uw vergoeding verwerken in de loonadministratie. PFZW zal gemiste pensioenbijdragen vanaf het moment dat de werkrelatie begon via uw werkgever in rekening brengen.
Dit kan ook gevolgen hebben voor uw belastingen. Lees daar meer over bij de Belastingdienst. PFZW zal wel vragen om gemiste pensioenbijdragen vanaf het moment dat de werkrelatie begon.

Wat zijn de gevolgen als ik als werknemer word gezien?

Als u als werknemer wordt gezien, verandert uw status van zelfstandige naar werknemer. Dit kan financiële gevolgen hebben. Zoals het met terugwerkende kracht moeten betalen van gemiste pensioenpremies, omdat uw opdrachtgever u moet aanmelden bij het pensioenfonds voor een pensioenregeling. Er kunnen ook pensioenrechten zijn ontstaan. PFZW moet u dan met terugwerkende kracht in de pensioenregeling opnemen en de bijbehorende pensioenpremies innen. Dit geldt voor uw deel én het deel dat de werkgever bijdraagt.

Daarnaast kan het invloed hebben op uw (toekomstige) rechten op sociale zekerheid, zoals werkloosheids- en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, maar ook op eventuele ondernemersvrijstellingen en ontvangen toeslagen. Het is belangrijk om uw werkrelaties goed te bekijken en aan te passen als dat nodig is om deze situatie te voorkomen.

Als u het niet eens bent met de beslissing om als werknemer te worden gezien, kunt u juridisch advies vragen, mediation of geschillenbeslechting of in het meest vergaande geval een arbeidsrechtprocedure beginnen.

Wat houdt de Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden (Wvba) in?

In het voorstel voor de “Wet Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden” worden regels voorgesteld om te bepalen wanneer werk mag worden gedaan door een werknemer en wanneer door een zelfstandige. In dit wetsvoorstel krijgen aanwijzingen voor zelfstandig werken voor het eerst een duidelijke, wettelijke rol bij het vaststellen van de juiste contractvorm. Het wetsvoorstel is nog niet aangenomen en staat ter discussie omdat de Raad van State geen positief advies heeft uitgebracht. Er kan dus nog van alles veranderen. Houd daarom de websites van de overheid in de gaten. Bijvoorbeeld: Aanpak schijnconstructies | Rijksoverheid.nl.

Mijn opdrachtgever gaat mij over het verleden aanmerken als werknemer i.p.v. zelfstandige. Hoeveel pensioenpremie moet ik dan betalen als ik bij het pensioenfonds word aangemeld?

De werkgever zal voor u als werknemer de hele pensioenpremie aan het pensioenfonds voldoen. De werkgever kan een deel van de pensioenpremie op u als werknemer verhalen. Meestal is de premieverdeling tussen werkgever en werknemer vastgelegd in de cao die voor de werkgever geldt.  De manier waarop en welk deel u betaalt is een kwestie tussen werkgever en werknemer. Het pensioenfonds heeft daarin geen rol. De hele waarde van de eventueel te heffen premie is afhankelijk van veel factoren. Denk daarbij aan de gewerkte uren, de omvang van de vergoeding en de geldende pensioenpremie.