Herbezinning

De lente begon dit jaar in een barre tijd. De eerste officiële lentedag was direct al zonnig, maar de terrassen bleven akelig leeg en de winkelstraten zijn verlaten. In de ziekenhuizen is het alle hens aan dek, maar verder lag vrijwel de hele wereld stil, in angstige afwachting van wat ging komen. Toch zag ik tegelijkertijd ook hoop; de lente laat zich niet stoppen. Overal zet de crisis aan tot herbezinning, tot het opnieuw overwegen van prioriteiten. Je merkt dat onze creativiteit en ons improvisatievermogen worden geprikkeld op een manier die ik niet eerder heb gezien.

In alle lagen van het onderwijs, ook bij de Universiteit van Utrecht waar ik voorzitter ben van de Raad van Toezicht, wisten docenten in een mum van tijd digitale lessen en tentamens te organiseren. Thuis weten ouders en kinderen samen te improviseren om werken en leren aan de keukentafel te combineren. En bij veel bedrijven, ook bij PFZW en onze uitvoeringsorganisatie PGGM, gaat eigenlijk al het werk gewoon door. Collega’s zoeken elkaar op met videoverbindingen en dat went verrassend snel, hoewel we allemaal uitkijken naar het moment dat we weer samen rond de koffieautomaat kunnen staan en elkaar de hand kunnen schudden.

We zijn dus in Nederland goed in crisismanagement. Dat stelt in bange tijden enigszins gerust. Maar los van de directe dagelijkse omgang met de crisis, valt mij op dat veel mensen door de crisis ook een behoefte voelen aan herbezinning op de wat langere termijn. Zaken die in februari nog heel belangrijk leken, bleken in maart soms futiel. En de radicale globalisering van de afgelopen decennia, lang gezien als voldongen feit, laat nu zijn schaduwkanten zien. Meer aandacht voor lokale productieketens en communities lijkt opeens aantrekkelijker te worden. Ook voor ons als wereldwijde belegger moet dat tot herbezinning stemmen.

Een gedachte die ook de kop opsteekt: als we samen zoveel meer voor elkaar kunnen krijgen dan we dachten, kunnen we die energie dan ook niet aanwenden om andere uitdagingen aan te pakken? Milieu en klimaat bijvoorbeeld. Of de broodnodige hervorming van ons pensioenstelsel. Wie weet geeft de crisis ook dat debat een duwtje in de goede richting. De urgentie is nu groter dan ooit.

JOANNE KELLERMANN,

onafhankelijk voorzitter PFZW