28-09-2021 | Werknemers in de sector zorg met relatief kleine contracten kennen aanmerkelijk hogere verzuimcijfers dan hun collega’s met grotere contracten. De hoogste gemiddelde verzuimcijfers doen zich voor bij zorgmedewerkers die tussen 18 en 21,6 uur per week werken. Het laagste verzuim doet zich voor bij werknemers met een contract van 36 uur of groter.
Het verband tussen verzuimpercentages en aantal contracturen komt naar voren in een onderzoek van PGGM’s verzuimdatabedrijf Vernet en stichting Het Potentieel Pakken. Het onderzoek is gebaseerd op data over een half miljoen werknemers uit de zorgbranches ziekenhuizen, gehandicaptenzorg, geestelijke gezondheidszorg, verzorging, verpleging en thuiszorg. De conclusies spreken de opvatting van zorgwerkgevers tegen dat grote contracten gepaard gaan met meer personeelsuitval en dat het verlenen van grotere contracten om die reden niet wenselijk is.
In hun verslag Meer werken, minder verzuim: wens of werkelijkheid komen de onderzoekers tot de conclusie dat de relatie tussen contractgrootte en verzuim zichtbaar is in alle deelsectoren en in de afgelopen jaren min of meer gelijk is gebleven. Het verzuim is het hoogste in de deelsector Verzorging, Verpleging en Thuiszorg (VVT) bij medewerkers met 18 tot 25 contracturen. Dit is in de VVT ook relatief een veel voorkomende contractgrootte.
De auteurs komen tot drie mogelijke verklaringen voor het verband tussen uitval en kleinere arbeidscontracten. Veel werknemers met kleine contracten draaien korte en gebroken diensten in een steeds efficiënter rooster dat is ingericht op pieken in de zorgvraag. Voor deze medewerkers geldt dus dat letterlijk elke minuut telt. Deze ‘hyperproductiviteit’ heeft mogelijk hoge werkdruk en werkstress en daarmee verzuim tot gevolg.
Een tweede verklaring wordt gezocht in het feit dat vrouwelijke zorgmedewerkers vaak ook het overgrote deel van huishoudelijke taken en mantelzorg op zich moeten nemen. Het dragen van zo’n meervoudige last leidt mogelijk tot een te hoge ervaren werkdruk en uitval.
Ten derde wijzen de onderzoekers op de financiële kwetsbaarheid van werknemers die met kleine contracten rond moeten komen van een laag inkomen. Financiële zorgen kunnen bijdragen aan stress en verzuim.
De auteurs zien het uitbreiden van contracturen als een belangrijke oplossing voor het sterk toenemend personeelstekort in de sector zorg en welzijn. De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid onderschrijft dit in haar recente rapport Kiezen voor Houdbare Zorg, maar wijst ook op de ontwikkelingen rond werkdruk en uitval die de aanpak van personeelskrapte bemoeilijken. De sector zorg en welzijn houdt rekening met 100 duizend vacatures in 2030 bij ongewijzigd beleid.
Het rapport van Vernet en HPP roept werkgevers in zorg en welzijn op hun data over verzuim en contractgrootte onder de loep te nemen en in persoonlijke gesprekken met hun personeel te verkennen of meer contracturen in hun situatie juist voor verlichting zouden kunnen zorgen.