Regionale samenwerking: hoe zorg je dat het werkt?
Zorg- en welzijnsorganisaties werken vaak regionaal samen. Vooral grotere organisaties zijn actief en zien de voordelen. Waar liggen de successen en kansen, wat belemmert samenwerking en hoe zorg je dat het werkt?
Uit een recent onderzoek van PFZW onder 600 bestuurders, HR-professionals en financials van aangesloten instellingen, blijkt dat 68% van deze organisaties regionaal samenwerkt. Dit varieert van enkele projecten tot structurele samenwerking. Vooral grotere organisaties (500+ medewerkers) zijn actief: 86% werkt regionaal samen, tegenover 51% van de kleinere organisaties. De houding is overwegend positief: 62% is redelijk tot zeer enthousiast, vooral bij structurele samenwerking.
Focus op primaire zorgtaken
Samenwerking richt zich het vaakst op primaire zorgtaken zoals zorgcoördinatie en doorverwijzing (56%). Daarna volgen opleidingen en scholing (52%) en personeelswerving en -behoud (43%). Zakelijke onderwerpen zoals inkoop, huisvesting en ICT komen minder vaak aan bod. Het motief is meestal het verbeteren van de zorg, niet primair kostenbesparing.
De meeste samenwerkingen vinden plaats binnen gemeenten of samenwerkende gemeenten, met nadruk op zorgcoördinatie en opleidingen. Op provinciaal niveau of binnen zorgkantoor- en zorgverzekeraarregio’s wordt minder samengewerkt.
Kansen en belemmeringen
Succes wordt vooral geboekt bij zorgcoördinatie en doorverwijzing. Opvallend is dat organisaties die samenwerken op inkoop en huisvesting daar ook goede resultaten mee behalen, terwijl dit nog weinig gebeurt. Hier liggen dus kansen voor anderen. Samenwerking op het gebied van personeelswerving en -behoud blijkt lastiger, mede door de algemene tekorten aan geschikt personeel.
De grootste belemmeringen voor samenwerking zijn tijdgebrek en beperkte capaciteit (45%) en verschillen in organisatieculturen (43%). Angst voor het onbekende en verlies van eigenheid worden genoemd als knelpunten. Ook onduidelijke besluitvorming (37%) en gebrek aan vertrouwen (35%) spelen een rol. Regio-afbakening wordt zelden als belemmering genoemd.
Succesformule
Om regionale samenwerking tot een succes te maken, lijkt het wegnemen van belemmeringen de belangrijkste stap. Werkgevers die al succesvol samenwerken noemen vertrouwen en het gezamenlijke belang als sleutels. Klein beginnen, direct praktische afspraken maken en minder vooraf rekening houden met formele obstakels helpen om snel resultaten te boeken.